Πνίγοντας την ομορφιά

Στα σχολεία η ομορφιά έτσι όπως αυτή εκφράζεται από τα παιδιά, συχνά πνίγεται ανεξάρτητα της καλής πρόθεσης του δασκάλου λόγω συστήματος (με βάση την τήρηση του οποίου και ο ίδιος ο δάσκαλος θα αξιολογηθεί). Έτσι, έχουμε φαινόμενα που θυμίζουν τη φράση "τα σχολεία είναι φυλακές και οι δάσκαλοι οι δεσμοφύλακές τους". Όπου πολλές φορές συνειδητά είσαι ο δεσμοφύλακας είτε σου αρέσει είτε όχι.

Έχουμε και το άλλο πνίξιμο της ομορφιάς. Εκείνο που όταν τύχει 1 φορά στις τόσες να δημιουργηθεί στο σχολείο κλίμα τέτοιο που να προωθεί τα ίδια τα παιδιά, ελεύθερα να παρουσιάσουν ένα κομμάτι από τον εαυτό τους, ή να ληφθεί υπόψη μία εισήγησή τους ή ακόμα και στα μαθήματα που είναι τόσο δημιουργικά να πνίγουμε την ομορφιά.

Θυμάμαι στο λύκειο που μας έκαναν ανάλυση τα ποίηματα. Λίγο, πολύ λίγο κόσμο ξέρω πια που να κάθεται να διαβάζει ποιήματα και να του αρέσουν και να μην το κάνει για να βρει κάνα quotation για καμιά παρουσίαση, άρθρο κτλ. Μας έχουν σκοτώσει την ποίηση. Στο χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλα τα πιο πάνω μπαίνουν ακόμα πιο έντονα γιατί δεν νομίζω ότι υπάρχει η κατάρτιση ή ο χρόνος για να γνωριστούν οι δάσκαλοι με τα παιδιά και άρα να γνωριστούν τόσο, ώστε τα άμεσα ενδιαφέροντα των παιδιών να μετουσιωθούν σε μάθημα, ευκαιρία για μάθηση, ή απλά να λειτουργήσουν για το δέσιμο της ομάδας και για να νιώσουν τα παιδιά συναισθηματικά καλύτερα και πιο κοντά στο δάσκαλο.

Αυτό με τα ποίηματα το θυμάμαι χαρακτηριστικά. Μου λέει η "δασκάλα" (απολογούμαι, αλλά μερικούς ανθρώπους δεν μπορώ να τους θεωρήσω συναδέλφους συνειδητούς): "Τι θέλει να πει ο ποιητής; Θέλει να πει α και β". Της λέω κι εγώ: "Μπορεί να θέλει να πει α και β, αλλά μήπως θέλει να πει και γ, γιατί εμένα αυτό μου κάνει όταν το ακούω;". "Όχι, α και β, είπαμε". Άντε τώρα μετά να διαβάζεις π.χ. Λειβαδίτη και να μην του λες στο τέλος "ρε άντε γ....σου κι εσύ κι ο...."!

Αν και μπορεί να ακούστηκα σκληρή με τους συναδέλφους της δευτεροβάθμιας, αυτά τα πράγματα συμβαίνουν σίγουρα (σιγουρότατα) και στην πρωτοβάθμια και χαρακτηριστικά από το νηπιαγωγείο. Έχω μια φίλη και συνάδελφο νηπιαγωγό που ασχολείται πολύ με τα εικαστικά και με το πώς τα προσεγγίζεις σαν μάθημα μέσα στην τάξη της προσχολικής ηλικίας. Όλα όμως όσα προσπαθεί να εφαρμόσει πάνε του βρόντου με τις επεμβάσεις τρίτων. Αυτοί που θα πούνε ας πούμε στο παιδάκι: "Εξανάδες πράσινο ήλιο;", ή "Έτσι εν τα λουλούδια, ρε;" Αυτοί που ας πούμε για τις πιο κάτω ζωγραφιές θα έλεγαν:

"Μα εξανάδες, αντάρτη άνθρωπο, με φουξ μαλλάκι;" ή "Αφού ο μπερές του Τσε εν ήταν μοβ" ή "Εξανάδες τον Τσε να έσιει πράσινη φάτσαν;"

"Άχρηστος, άχρηστος, εν ιζωγραφίζεις τίποτε ωραία, κύριε Andy Warhol"

Και φυσικά στην περίπτωση της Γκουέρνικα θα έλεγαν: "Ε μα, εξανάδες έτσι λάμπα/άλογο/αγελάδα/πεθαμένο κτλ. Άχρηστος, κύριε Πικάσο!".

Υπάρχουν φυσικά κι άλλα παραδείγματα για το πώς πνίγεται η ομορφιά της πρωτοβουλίας και της αυτενέργειας και δημιουργικότητας των παιδιών. Απλά με την τέχνη είναι και πιο εποπτικοποιημένο και ξεκάθαρο.