Μηχανισμός Παραγωγής Υποταγμένων

Μάλλον το τελευταίο κείμενο για το αφιέρωμα, εκτός αν υπάρξει τίποτα καινούριο στο μέηλ μου μέχρι το Σάββατο το απόγευμα. Μέχρι τότε λοιπόν, απολαύστε τον Ζάππα, άλλως Duke Uncensored, που αναλύει στο κείμενό του της επιπτώσεις των δύο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης στη στάση και συμπεριφορά των φοιτητών του Πανεπιστημίου Κύπρου.

Όλο αυτό τον καιρό έβλεπα τι λεγόταν στο μπλογκ και έμπαινα στον πειρασμό να γράψω για το θέμα που είχε θέσει η Δασκαλού. Αλλά είχα ένα πρόβλημα. Δεν έχω την παραμικρή εμπειρία όσον αφορά τα όσα γίνονται στα κυπριακά σχολεία. Έχω όμως εμπειρία από το πράγμα στο οποίο φαίνεται να αποσκοπεί το σχολείο στην Κύπρο (και ως ένα βαθμό στην Ελλάδα και σε σχεδόν όλο τον υπόλοιπο κόσμο). Το σχολείο έχει καταντήσει μηχανισμός παραγωγής δυσδιάστατων ανθρώπων, ανθρώπων χωρίς τόλμη και βούληση, ανθρώπων που απλά υπακούν και λένε «ούφφου εννα περάσουμε». Και αυτό το λέω βλέποντας τους συμφοιτητές μου, οι οποίοι ενσαρκώνουν το ιδεώδες του αποφοίτου του ιδανικού λυκείου στην Κύπρο.

Του φοιτητή στο λεγόμενο «HARVARD ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ».

Οι συμφοιτητές μου, παρά το γεγονός ότι έχουν αφήσει εδώ και τουλάχιστον τρεις μήνες το σχολείο, επιμένουν να συμπεριφέρονται λες και η αποβολή τους περιμένει στη γωνία. Και τι δεν έχουν δει τα μάτια μου μέσα σε αυτό το έρμο το Πανεπιστήμιο. Γλείψιμο καθηγητών, βαθμοθηρία μέχρι τελικής πτώσεως και όλα τα συναφή. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των φοιτητών είναι τέτοιος, που ακόμα και καυγάδες για το ποιός θα πάρει τον μεγαλύτερο βαθμό στην ομάδα που κάνει την ομαδική εργασία έχω δει. Ή φοιτητές να παίρνουν παρουσίες στη θέση του καθηγητή. Και το ακόμη χειρότερο; Η ανοιχτή αμφισβήτηση του προφέσορα είναι σχεδόν απαγορευμένη.

Αυτό το τελευταίο το έχω δει ουκ ολίγες φορές. Ενώ όλοι λένε διάφορα πίσω από την πλάτη του καθηγητή, κανείς δεν σηκώνεται να τον κοντράρει δημοσίως. Ίσα ίσα αυτό αφήνεται στους «αντιδραστικούς καλαμαράδες της κλαδικής», οι οποίοι βέβαια αντιδρούν δημοσίως, αλλά εις μάτην γιατί κανείς δεν σηκώνεται να τους υποστηρίξει, ακόμα και όταν εκφράζουν αιτήματα όλων των φοιτητών που είναι παρόντες εκεί.

Και εδώ βρίσκεται η κύρια διαφορά ανάμεσα στον απόφοιτο ενός ελληνικού λυκείου από τον μέσο απόφοιτο ενός κυπριακού λυκείου. Στα ελληνικά λύκεια είχαμε τις καταλήψεις, εκ των οποίων πολλές γίνονταν για λόγους χαβαλέ (Λ.χ. η τυρόπιτα δεν είναι στρόγγυλη αλλά τετράγωνη), αλλά επίσης πολλές είχαν να κάνουν με σοβαρούς λόγους (όπως ότι 500 μαθητές στοιβάζονταν για να κάνουν μάθημα σε ένα λυόμενο κτίριο). Στην Κύπρο η μόνη κίνηση που βλέπω να γίνεται, είναι όταν μαζεύουν τους μαθητές για μια καθιερωμένη πορεία κάθε χρόνο, για ένα θέμα το οποίο δεν αφορά άμεσα το εάν θα καλυτερεύσει η ζωή τους ή όχι. Στην Ελλάδα μπορεί ένας μαθητής να διαφωνήσει δημοσίως με τον καθηγητή του, αρκεί να έχει τα επιχειρήματα. Και αυτό γιατί κατα πάσα πιθανότητα ο καθηγητής ή θα κάτσει να συζητήσει μαζί του, ή θα τον αγνοήσει, ή θα τον κόψει ξερά και απότομα. Αλλά εάν γίνει το τρίτο και ο καθηγητής έχει άδικο, είναι πάρα πολύ πιθανό να σηκωθούν άλλοι 2-3 συμμαθητές του και να υποστηρίξουν τον μαθητή. Στην Κύπρο όποιος τολμήσει να ψελίσει κάτι αντίθετο με αυτά που λέει ο καθηγητής το πιο πιθανό είναι να εισπράξει ένα «Σκασε, βλάκα, είσαι μιτσής τζαι ένι ξέρεις τίποτε, τζαι εγώ είμαι ο καθηγητής», και να μην βρεθεί να τον υποστηρίξει κανείς. Στην Ελλάδα, ενώ κάνουμε το ίδιο σχεδόν πρόγραμμα μαθημάτων με την Κύπρο, διδασκόμαστε (παράληλα και σχετικώς στη ζούλα) να αντιδρούμε όταν μας πνίγει το άδικο, και να διεκδικούμε όσα μας ανήκουν. Στην Κύπρο ο μαθητής μαθαίνει να υπακούει, να μην αντιδρά και να ακολουθεί πλήρως τις νόρμες.

Δεν φταίνε οι ίδιοι οι συμφοιτητές μου για το πως συμπεριφέρονται. Έτσι έχουν μάθει, έτσι έχουν μεγαλώσει. Αυτό που μπορώ άνετα να κατηγορήσω, είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, που τους οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια προς τον ατομικισμό και την άνευ όρων υπακοή, ενώ θα έπρεπε να τους μαθαίνει την ομαδικη δημιουργία και τη διεκδίκηση...